Bipolar Bozukluk Genetik mi?
Ailesel geçiş şart mı?
Bipolar bozukluk önemli ölçüde kalıtımla geçse de ailesinde bipolar teşhisi olmayan pek çok kişi olabilir. Bunun başlıca nedenleri şöyle özetlenebilir; a) Bipolar bozukluğun tüm nedeni genetikle açıklanamaz. Genetik etkenler bu hastalığı % 65 oranında açıklayabilir. Geriye kalan etkenler ise, net olmamakla beraber stresli bir yaşantı, uzun süre alkol, madde (esrar, kokain gibi), uyarıcı ilaç, antidepresan ya da başka ilaçların kullanımı, aşırı aktif, düzensiz bir yaşam, uyku düzensizlikleri, gece vardiyası olan işler, çocukluk çağı travmaları, gebelikte karşılaşılan enfeksiyon, sorunlu doğum öyküleri, bebeklikte geçirilen nörolojik hastalıklar, çocukluk çağı dikkat eksikliği hiperaktivite problemi gibi. b) Ailenin diğer üyeleri tam bir Bipolar bozukluk tipi yaşamış olsa dahi hastalığın geçmiş yıllarda net olarak tanımlanmamış olması, hekimlerin hastalığı tanıyamaması, psikiyatrik hastalıkların hastalık olarak görülmemesi, hekime ve hastaneye gitmeme, daha küçük yerleşim yerlerinde yaşayıp hekime ulaşamama, diğer psikiyatrik hastalıklarla karışması ya da bazı daha hafif bipolar formların atlanması gibi sebeplerle aile üyelerine tanı konamamış olabilir.
Oysa biz ailesinde bipolar bozukluğu olan kimse olmadığını söyleyen kişilere ayrıntılı sorular sorduğumuzda, bipolar tanısı alması muhtemel kişiler olduğunu görüyoruz. Örneğin nasıl öldüğü net bilinmeyen, intihar nedeniyle ölüm, iş ve evliliği sürdürememe, askerliği tamamlayamama, alkol bağımlılığı, öfke nöbetleri geçirme, farklı olarak bilinen topluma uyum sağlamada zorluk taşıyan bazen halk arasında “deli, çılgın ” gibi takma isimlerle anılan kişiler, cezaevine girme gibi öykülerin bazılarının altında bipolar bozukluk olma olasılığı bulunur. Özellikle depresyon ağırlıklı dönemlerle giden bipolar bozukluk tiplerinde tanının atlanması daha sıktır.