Bipolar bozukluk hakkında
Bipolar bozukluk nedir?
Bipolar Bozukluk eski ismiyle manik depresif hastalık, Türkçe’ de iki uçlu ya da iki kutuplu bozukluk olarak bilinen bir duygudurum bozukluğudur.
Bipolar bozukluk tanısı alan kişi yaşamı boyunca mani, depresyon, hipomani ve karma dönem gibi çeşitli hastalık dönemleri geçirir. Bu hastalık dönemlerinden sadece depresyon ortaya çıktığında bipolar bozukluk tanısı konulamaz. Kişi en az 1 mani yada karma dönem geçirmişse, DSM-IV TR tanı ölçütlerine göre Bipolar bozukluk tip 1, bir depresyon ve hipomani geçirmişse Bipolar tip 2 bozukluk tanısı alır. Sadece tekrarlayan depresyonlar geçiren kişilere ise Unipolar depresyon (tek uçlu bozukluk) tanısı konur. Duygudurum bozuklukları; Bipolar bozukluk, siklotimi, Majör depresyon ve distimik bozukluğu kapsar.
Duygudurum; kişinin yaygın ve sürekli olarak, belli bir zaman diliminde (genellikle bir kaç hafta boyunca) kendisini hissettiği baskın duygu halidir. Depresyonda kişinin duygudurumu çökkündür (mutsuz, elemli), mani döneminde ise yükselmiştir (aşırı neşeli, aşırı mutlu).
Bipolar bozukluk kaç yaşlarında başlar, ne sıklıkta görülür?
Bipolar bozukluk, her yaşta başlama olasılığına rağmen, sıklıkla genç erişkinlikte 15-35 yaş arasında ortaya çıkar. Ortalama başlangıç yaşı erkeklerde 18, kadınlarda 20 yaş civarındadır. Bipolar kişilerin yarısı ilk bipolar hastalık dönemini 20 yaşından önce yaşar. Çocukluk ve ileri yaşta başlaması daha seyrektir. Ailesinde bipolar bozukluk tanısı olan kişilerde bipolar bozukluk daha erken yaşta başlar.
Toplumda yaşam boyu görülme sıklığı yaklaşık %1-2 oranındadır. Yani bu oran kabaca ülkemizde 750.000 civarında bipolar kişi olabileceği anlamına gelmektedir. Bipolar bozukluğun sadece kendisinde ya da nadir görüldüğünü düşünen kişiler için bu rakam çok şaşırtıcıdır. Görüldüğü gibi bipolar bozukluk hiç te nadir görülen bir durum değildir. Bipolar bozukluğa benzer özellikler gösteren fakat Bipolar bozukluk I , II ya da siklotimi alt tipine tam olarak uymayan diğer alt tipleri de kapsayan tüm bipolar yelpazedeki benzer bozuklar ise %2.6 ile %7.8 arasında görülür. Dünyada dağılımı ile ilgili ırklar, dinler ve coğrafi bölgeler arasında fark olmadığı bildirilmiştir.
Kadınlar ve erkek cinsiyet arasında fark var mıdır?
Tek uçlu depresyon kadınlarda iki kat daha sık görülmesine rağmen, Bipolar bozukluk kadın ve erkekte eşit oranda görülür.
Bipolar bozukluğun alt tiplerine bakıldığında ise, bipolar II bozukluk, depresyon ağırlıklı giden tipler kadınlarda daha sık, mani ağırlıklı alt tip ise erkeklerde daha sık olma eğilimindedir. Hızlı döngülü diye adlandırılan yılda dörtten fazla bipolar bozukluk dönemi geçiren tip ise kadınlarda daha sıktır.