Medikal kannabis nedir, nerelerde kullanılabilir ?
Medikal kannabis son yılların en çok ilgi çeken konularından. Biz de bu konuya duyarsız kalmayıp, değişik alanlardan fikir önderi hocalarımızla 25 Mayıs 2019’da Fransız Lape Hastanesi’nde bu konuyu her yönüyle irdeledik, beyin fırtınası yaptık. Ülkemizde ilk kez gerçekleştirilen bu sempozyumu, yeterli bilgi sahibi olmadan, uzmanları ile irdelemeden kamuoyuna duyurmak, kannabis reklamı yapmak istemedik. Bu doyurucu toplantıda çok değerli bilgiler veren Prof. Dr. Meltem Uyar, Prof. Dr. Tayfun Uzbay , Prof.Dr. Ebru Aykutlu Altındağ, Prof.Dr. Betül Baykan, Prof. Dr. Emine Nur Tozan, Prof.Dr. Rezzan Gülhan, Prof.Dr. Hakan Coşkunol, Doç.Dr.Cüneyt Evren, Prof.Dr. Burak Tatlı , Prof. Dr. Filiz Onat , Prof.Dr. Barış Topçular, Fransız Lape Hastanesi ve Aris İlaç’a çok teşekkür ediyorum ve toplantı notlarını paylaşmak istiyorum.
Kannabinoidlerin son yıllarda bazı tıbbi hastalıkların tedavisinde kullanımlarını teşvik eden paylaşımlar, görüşler gittikçe yoğunlaşmıştır. Kenevir dendiğinde ilk akla gelen ‘esrar’ gibi uyuşturucu maddeler olsa da, kenevir bitkisinin üç türü bulunmaktadır. Bunlardan sadece cannabis sativa keyif verici etkiden sorumlu delta-9 tetrahidrokanabinolü (THC) içermektedir. Bitki THC dışında 400’den fazla farklı kimyasal madde içermektedir. Bu maddelerin bir kısmı çeşitli etkileri bulunan kanabidiol, kanabivarin, kanabigerol gibi kanabinoid türevleridir. Başta THC ve kanabidiol olmak üzere bu kanabinoidlerin tıbbi amaçlı potansiyel kullanımları ve etkinlikleri, ilaç olup olamayacakları henüz araştırılma aşamasındadır.
Bilimsel verilere baktığımızda çocuklarda görülen bazı özel epilepsi türleri, terminal dönem kanser hastaları ve dirençli ağrıların tedavisi dışında etkisinin kanıtlanmış olduğu bir alan yoktur. Parkinson, Alzheimer, depresyon ve Multipl skleroz gibi hastalıklarda etkili olabileceğine dair bazı araştırma sonuçlarının, geniş popülasyonda tekrarlanması ve daha yeterli kanıtlar gerekmektedir. Tedavi amaçlı kullanımı oldukça tartışılan kannabinoidler etkinliklerinin ve yan etkilerinin kanıta-dayalı olarak bilimsel yöntemlerle çalışılması, üretim ve güvenlik denetimlerinin otoritelerce gerçekleştirilmesi halinde “ilaç” olarak kullanılabilme potansiyeline sahip görünmektedir. Yurt dışında ve internette satılan kenevir yağı, tıbbi marihuana, medikal kanabis, kanabidiol ekstresi gibi çeşitli ürünlerin de içerikleri ve etkileri üründen ürüne çok değişkendir. Bu ürünler bazı durumlarda çeşitli kesimler tarafından tedavi amaçlı kullanılmakta olsalar da henüz “ilaç” olma kriterlerine sahip değillerdir. Kanabinoidlerin ilaç olarak kullanımı için ülkemizde ruhsatlanmış bir ürün bulunmamaktadır ve ekimi, kullanımı, satışı yasaklanmıştır.
Halen uygun olmayan biçimde pazarlanan ve içeriği , bileşimi net olmayan kannabinoid içerikli ürünlerin risk ve yararlarını yakından izleyerek halkın zarar görmesini engelleyen önlemler alınmalıdır.